KIERUNKI ROZWOJU OBSZARU LGD

RAPORT

z przeprowadzonego badania ankietowego wśród mieszkańców powiatu niżańskiego, tj. obszaru Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie „Partnerstwo dla Ziemi Niżańskiej”

I. Cele, założenia i przedmiot badań.

Badanie zostało zaplanowane i przeprowadzone w ramach działania: 19 Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, poddziałanie: 19.1 Wsparcie przygotowawcze.

Realizatorem badania był Zespół Koordynujący, w skład którego wchodzą: członkowie Zarządu Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie „Partnerstwo dla Ziemi Niżańskiej”, przedstawiciele gmin obszaru LGD (po dwóch przedstawicieli) wyznaczonych przez tzw. Zespoły Gminne[2] oraz Kierownik Biura LGD. Skład Zespołu Koordynującego uwzględnia obecność wszystkich kluczowych sektorów, na których oparte jest działanie LGD, tj. przedstawiciele sektora społecznego, publicznego, gospodarczego i mieszkańców. Zespół koordynujący przedstawia się w następujący sposób:

1. Grzegorz Węglarz – Prezes Zarządu LGD (Dyrektor GOK w Krzeszowie).
2. Stanisław Pliszka – Wiceprezes Zarządu LGD (przedsiębiorca).
3. Mieczysław Łabęcki – Sekretarz Zarządu LGD (przedsiębiorca).
4. Zbigniew Bednarz – Członek Zarządu LGD (Dyrektor GOK w Jeżowem).
5. Krystyna Wszołek – Członek Zarządu LGD (emeryt).
6. Roman Pokora – Członek Zarządu LGD (przedstawiciel NGO).
7. Edward Szast – Członek Zarządu LGD (przedstawiciel NGO).
8. Artur Siek – gmina Harasiuki (pracownik GOK w Harasiukach).
9. Bernadeta Szyszka – gmina Harasiuki (mieszkaniec)
10. Justyna Kubasiewicz – gmina Jarocin (przedstawiciel NGO).
11. Anna Smutek  – gmina Jarocin (przedstawiciel NGO).
12. Michał Wasyliszyn – gmina Jeżowe (przedstawiciel NGO).
13. Dorota Laufer – gmina Jeżowe (JST)
14. Ewa Pokora – gmina Krzeszów (przedstawiciel JST).
15. Mirosław Pawełko – gmina Krzeszów (mieszkaniec)
16. Amanda Siudy – gmina Nisko (NGO)
17. Adrian Starzomski – gmina Nisko (JST)
18. Andrzej Gołębiowski – gmina Rudnik nad Sanem (JST)
19. Krystyna Wójcik – gmina Rudnik nad Sanem (NGO)
20. Magdalena Hasiak – gmina Ulanów (przedstawiciel JST).
21. Janusz Bronkiewicz – gmina Ulanów (przedstawiciel NGO)
22. Damian Zakrzewski – Kierownik Biura LGD.

Głównym celem badania było dokonanie oceny stosunku mieszkańców obszaru LGD (powiatu niżańskiego) do wybranych elementów polityki rozwoju obszaru oraz postaw wobec założeń rozwojowych w budowanej lokalnej strategii rozwoju.

Realizacja badania ankietowego stanowi próbę określenia potrzeb lokalnej społeczności pod kątem:

- zdiagnozowania najważniejszych problemów życia społecznego mieszkańców obszaru LGD;

- rozpoznania oczekiwań mieszkańców w stosunku do tworzenia planów rozwojowych różnych dziedzin życia społecznego i gospodarczego;

- rozpoznania głównych grup społecznych wymagających szczególnego ujęcia w planach rozwoju obszaru;

- zapotrzebowania na realizację różnych typów działań niezbędnych dla lokalnych społeczności;

- zdiagnozowania najdogodniejszych mechanizmów komunikacji z lokalną społecznością.

 

II. Organizacja badań.

 Badanie zostało przeprowadzone w okresie od 21 maja do 14 sierpnia 2015 roku metodą kwestionariusza ankiety na grupie liczącej 485 osób w wieku powyżej 13 roku życia. Do uczestników badania ankietowego docierano kilkoma metodami: prowadzono kampanię informacyjną o procesie konsultacji społecznych na terenie obszaru LGD za pośrednictwem: ogłoszeń na stronach internetowych samorządów obszaru LGD, spotkań informacyjno – szkoleniowych organizowanych na terenie każdej z gmin; wystąpieniach podczas sesji rad gminnych, przedstawicieli zespołu koordynującego proces konsultacji. Ankiety w wersji papierowej rozpowszechniali członkowie Zespołu Koordynującego bezpośrednio do mieszkańców obszaru, za pośrednictwem lokalnych liderów i instytucji samorządowych. Rozdysponowano blisko 1050 ankiet do radnych, sołtysów, rad sołeckich, przedstawicieli organizacji pozarządowych, Ośrodków Pomocy Społecznej, Gminnych Ośrodków Kultury, Urzędów Gmin. Do ostatecznej analizy statystycznej zakwalifikowano wszystkie złożone 485 ankiet w wersji papierowej. Nie wpłynęły żadne ankiety drogą elektroniczną. Dane
z kwestionariuszy zostały poddane analizie statystycznej i merytorycznej. Przy weryfikacji niniejszych ankiet zachowano anonimowość wszystkich ich respondentów.

W niżej przedstawionej analizie wypełnionych ankiet, w części pytań odpowiedzi mogą nie sumować się do 100%. Spowodowane jest to występowaniem pytań, w których respondenci mogli nie udzielić odpowiedzi.
W przedstawionych tabelach są również takie, w których wynik może przekroczyć wartość 100%, co wiąże się z możliwością udzielenia więcej niż określona liczba odpowiedzi na pytanie.

 

III. Podniesienie poziomu życia mieszkańców obszaru LGD.

W pytaniu zamkniętym dotyczącym podniesienia poziomu życia mieszkańców respondenci wskazywali 3 najważniejsze obszary życia, które według nich stanowią klucz do rozwoju regionu i poprawy swojej i mieszkańców sytuacji życiowej. Grupa osób badanych odpowiedziała w sposób następujący według kolejności pytań:

1. Wsparcie finansowe osób zakładających działalność gospodarczą – 231 odpowiedzi.
2. Podnoszenie kompetencji i wiedzy z zakresu zakładania działalności gospodarczej – 106 odpowiedzi.
3. Tworzenie nowych miejsc pracy, wsparcie osób bezrobotnych – 375 odpowiedzi.
4. Wspieraniu przy przekształceniu małych gospodarstw w kierunku rolniczym lub pozarolniczym – 66 odpowiedzi.
5. Wzmocnienie i zapewnieniu trwałości rolnictwa w obliczu zmian klimatycznych, ochrony przyrody, edukacja ekologiczna – 41 odpowiedzi.
6. Rozwoju tzw. inkubatorów przetwórstwa lokalnego tj. infrastruktury służącej przetwarzaniu produktów rolnych w celu udostępniania jej lokalnym producentom – 46 odpowiedzi.
7. Wspieranie działań mających na celu poprawę zbytu i jakości produktów rolnych/ żywnościowych – 72 odpowiedzi.
8. Rozwój infrastruktury technicznej i drogowej – 108 odpowiedzi.
9. Unowocześnieniu sektora rolno – spożywczego – 34 odpowiedzi.
10. Rozwój infrastruktury rekreacyjno – turystycznej – 107 odpowiedzi.
11. Wzmacnianie zaangażowania społecznego, udziału społecznego w życiu lokalnym – 83 odpowiedzi.
12. Rozwój społeczno – kulturalny na obszarach wiejskich – 78 odpowiedzi.
13. Wspieraniu działań mających na celu zachowanie dziedzictwa lokalnego – 68 odpowiedzi.

IV. Ocena zaspokajania sfer życia mieszkańców.

Na pytanie zamknięte: W jakim stopniu wg Pana/Pani opinii poniższe sfery są zaspokajane/spełniane/ realizowane przez Gminę i lokalne instytucje, w tym pytaniu grupa badanych zdecydowanie negatywnie oceniła działania samorządu i instytucji publicznych w następujących obszarach/ sferach życia:

1. Podnoszenie wiedzy mieszkańców dot. działalności gospodarczej.
2. Wsparcie działalności gospodarczych, rolniczych i pozarolniczych.
3. Aktywizacja mieszkańców.
4. Rozwój lokalnej przedsiębiorczości.
5. Infrastruktura mieszkaniowa.
6. Działania mające na celu poprawę zbytu i jakości produktów.
7. Wspieranie oddolnych inicjatyw lokalnych.

Zdecydowanie pozytywnie oceniono następujące obszary działalności:

1. Infrastruktura sportowa.
2. Działania na rzecz dzieci i młodzieży - place zabaw, kluby, kolonie letnie, świetlice.
3. Działalność kulturalno – rozrywkową
4. Promocja regionu, produktów lokalnych.
5. Edukacja szkolna, przedszkolna.
6. Działania wzmacniające zachowanie dziedzictwa lokalnego.

V. Problemy mieszkańców.

Aby ustalić ważność poszczególnych kategorii w planowaniu rozwoju obszaru respondenci mieli za zadanie wskazać priorytetowe obszary działań, które stanowią największy problem w gminie. Było to pytanie otwarte więc badani mogli dowolnie nazywać te problemy.

Na pytanie otwarte, które dotyczyło: „Proszę wskazać minimum 3 obszary, które w Pana/Pani odczuciu stanowią największy problem w Gminie dla jej mieszkańców” 485 respondentów wskazało 927 propozycji odpowiedzi. Obszary, które stanowią największy problem na terenie powiatu niżańskiego przedstawia poniższy wykres.

 

Wnioski i rekomendacje

1.Bardzo słabo respondenci postrzegają dostępność i atrakcyjność lokalnego rynku pracy, co stanowi istotny problem. Szczególnie młodzi ludzie nie widzą dla siebie szans na rozwój zawodowy, co może skutkować opuszczaniem przez nich obszaru LGD. Mieszkańcy są świadomi skali występowania zjawiska bezrobocia. Mają większe oczekiwania do wysokości zarobków.

R1. Przyjęcie w LSR priorytetu ekonomicznego i szczególne promowanie operacji przyczyniających się do tworzenia nowych miejsc pracy i zwiększania zarobków mieszkańców.

R2. Zidentyfikowanie potrzeb lokalnych pracodawców oraz dostosowanie do nich oferty szkoleń.

R3. Podjęcie działań szkoleniowych i doradczych na rzecz zatrudnienia (także alternatywnych form zatrudnienia) ze

szczególnym uwzględnieniem grup znajdujących się w trudniejszej sytuacji życiowej.

2. Mieszkańcy słabo oceniają własną wiedzę z zakresu rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej. Wskazują na utrudnienia administracyjne, prawne i księgowe. Wskazują na małą liczbę form wsparcia finansowego i merytorycznego dla osób podejmujących samozatrudnienie.

R1. Przyjęcie w LSR rozwiązań tworzących preferencyjne warunki dla osób podejmujących samozatrudnienie.

R2. Zaproponować rozwiązania umożliwiające wsparcie doradcze z zakresu prawa i księgowości.

R3. Podjąć działalność edukacyjną i promującą samozatrudnienie.

3. Dobrze oceniona została działalność na rzecz dzieci i młodzieży: jakość nauczania w miejscowych szkołach, działalność kulturalno – rozrywkowa, dostępność placów zabaw dla dzieci, zajęcia świetlicowe. W dalszej części badania ankietowego można zaobserwować, iż pomimo pozytywnej oceny w/w sfer życia respondenci wskazują na konieczność kontynuacji działań rozwojowych tych obszarów.

R1. Utrzymać na podobnym poziomie działania na rzecz dzieci i młodzieży w obszarze edukacji, kultury, rekreacji i sportu.

R2. Skoncentrować działania dla dzieci i młodzieży pochodzących z grup wykluczenia społecznego.

4. Negatywnie oceniona została infrastruktura świetlic, liczba zajęć pozalekcyjnych oraz różnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży.

R1. Zadbać w LSR o działania związane z wyposażeniem świetlic wiejskich i instytucji kultury w sprzęt i środki dydaktyczne.

R2. Wzmocnić kompetencje kadry instytucji kultury i opiekunów świetlic ze szczególnym ujęciem terenów peryferyjnych.

R3. Wspierać działalność pozaszkolną i poza świetlicową w obszarze edukacji, rekreacji i wypoczynku.

5. Mieszkańcy bardzo słabo oceniają działania związane z aktywizacją społeczną i realizacją oddolnych inicjatyw.

R1. Przyjąć szczególne warunki dla małych lokalnych organizacji pozarządowych i grup nieformalnych przy tworzeniu projektów parasolowych.

R2. Uwzględnić działania podnoszące świadomość społeczną i aktywność na rzecz lokalnego środowiska.

R3. Wzmocnić działania integracyjne poprzez inicjowanie wydarzeń kulturalnych i rekreacyjnych.

R4. Kontynuować działania inwestycyjne w zakresie rozbudowy architektury wypoczynkowej i rekreacyjnej.

6. Słabo oceniono promocję produktów lokalnych, technologię ich produkcji i mechanizmy ich zbycia.

R1. Budować markę produktów lokalnych poprzez promocję, edukację i wsparcie jakości procesu wytwarzania.

R2. Rozwijać działania partnerskie sektora gospodarczego, publicznego i społecznego na wspólnej płaszczyźnie zainteresowań.

7. Respondenci zaobserwowali problem bezpieczeństwa na drogach publicznych.

R1. Wzmocnić działania informacyjne i edukacyjne z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

R2. Wspierać rozwój infrastruktury technicznej i sygnalizacyjnej poprawiającej bezpieczeństwo.

8. Respondenci wskazali problem funkcjonowania w życiu codziennym osób z grup wykluczenia społecznego.

R1. Tworzenie mechanizmów umożliwiających zwiększenie szans wejścia i aktywnego uczestnictwa na rynku pracy osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem.

R2. Budowa mechanizmów gwarantujących wzrost partycypowania w lokalnym życiu społecznym i gospodarczym grup wykluczonych.

R3. Wzmocnić działania integracyjne, edukacyjne i informacyjne ze szczególnym uwzględnieniem seniorów, osób niepełnosprawnych i z rodzin wielodzietnych oraz ubogich.

9. W analizie potrzeb i problemów można zaobserwować powstanie kluczowych obszarów dla rozwoju lokalnego: przedsiębiorczość, edukacja, kultura, wykluczenia społeczne.

R1. Przeprowadzić warsztaty strategiczne w grupach tematycznie odpowiadającym kluczowym obszarom, dokonać diagnozy obszarów, zbadać potrzeby, wyłonić najważniejsze grupy działań w poszczególnych obszarach.